Crisis, spiegel van je hart?

De onbewuste challenge

Wist je dat als we onder druk komen te staan, door uitdagingen, crisis of tegenslag, ook ons karakter onder druk komt te staan? Ons karakter wordt op die momenten als het ware uitvergroot, wat effect heeft op hoe we reageren en communiceren. De goede, maar vaak ook de minder mooie kanten komen sneller aan de oppervlakte.

Persoonlijkheden en motivaties vanuit het hart, die voorheen onder de oppervlakte zaten, zijn door invloeden van buitenaf opeens veel beter zichtbaar en voelbaar. Merk jij dat ook? Ik in ieder geval wel. Ik kan je zeggen: dit is een periode met bijzondere ontdekkingen bij mezelf en de mensen om mij heen.

Effect op onze houding

Maar er is ook een andere kant. Er zijn mensen die erg onrustig zijn, soms zelfs onrust meebrengen. Geprikkeld, onsamenhangend (soms onbeheerst) of negatief. Reacties waarbij (innerlijke) blijdschap en vrede soms ver te zoeken zijn. Ik spreek ondernemers, studenten en vrijwilligers die door alle uitdagingen en stress veel minder (kunnen) presteren, hun kracht verliezen of juist arrogant of egoïstisch worden. Soms heel begrijpelijk trouwens; aan een eerste reactie kunnen we niet altijd iets doen.

Hoe vind ik het eigenlijk dat bepaalde eigenschappen bij mij boven komen drijven?

Maar het zijn elementen met onder meer een groot effect op onze houding en onze manier van communiceren. Het is ook bepalend voor hoe we straks deze uitdagende periode achter ons laten. Hoe kan het dat we zo verschillend kunnen reageren? Is dat gewoon wat het is? Of hebben we daar invloed op? En ik vraag mezelf ook af; hoe vind ik het eigenlijk dat bepaalde eigenschappen bij mij boven komen drijven?

De muurtjes gaan naar beneden

In tijden van crisis, wanneer op verschillende vlakken structuren veranderen, de onzekerheid toeneemt, is mooi weer spelen niet goed meer mogelijk. De muurtjes gaan noodgedwongen naar beneden. Ook binnen organisaties zijn vaak structuren, zekerheden en aanpak ontwikkeld bij mooi weer. Nu het stormt, komt de ware sterkte en waarde van deze structuren naar boven. Dat wat in je zit, komt er uit. En dat merk ik zelf ook. Wanneer je alles graag goed organiseert en graag regie wil voeren voor het beste resultaat (nee, ik ben geen controle freak, hoewel collega's daar soms andere mening op nahouden….), kun je je voorstellen dat wanneer in korte tijd het plaatje van jaarplan naar strijdplan omgebouwd moet worden, dit best wat in me los heeft gemaakt. De verantwoordelijkheid, weinig slaap, zorgen, snel schakelen, grotere afhankelijkheid, weinig fysiek contact. Allemaal zaken die drukken op onze flexibiliteit, ons incasseringsvermogen, onze sociale en empathische skills en integriteit. Een challenge voor je karakter, je hartsgesteldheid. Welke waarden komen boven? Waar vechten we voor, of juist tegen?

Zoals ik in een eerder blog al omschreef, tegenslag of crisis is bij uitstek een periode om te kunnen groeien. Op professioneel en zakelijk vlak, maar zeker ook op persoonlijk vlak. Het is een moment om bewust naar binnen te kijken en te checken of je blij bent met wat je ziet, als vriend, als professional en als ondernemer. Een moment om in de spiegel te kijken naar je karaktereigenschappen, je vaardigheden en je harteklop.

Gelaagdheid volgens Freud & Jung

Freud geeft hierin mooie inzichten; hoewel Freuds theorieën en methodes omstreden zijn, wordt hij wel gezien als een van de meest invloedrijke psychologen en denkers van de twintigste eeuw. Freud zag dat maar een deel van de persoonlijkheid zichtbaar was terwijl de grote massa van het onbewuste zich onder de oppervlakte bevindt (als een ijsberg; bovenstaande illustratie. Jung (Zwitserse psychiater en psycholoog, leerling van Freud en grondlegger van de analytische psychologie en bekend van de Jung persoonlijkheidstest) richt zich in zijn persoonlijkheidstheorie vooral op die binnenwereld. De persoonlijke binnenwereld bestaat volgens hem uit drie lagen: Het bewuste, het persoonlijke onbewuste en het collectief onbewuste (onderstaande illustratie).  

Beide psychologen duiden dus dat er een aanzienlijk deel van je persoonlijkheid onder de oppervlakte bevindt, in het onbewuste. Bij uitbreiding van ons team en het invullen van vacatures laten we kandidaten vaak ook de Jung persoonlijkheidstest doen. Dit geeft inzichten in dat persoonlijk onbewuste op het gebied van energie-voorkeur (introvert of extravert), aandacht-voorkeur (zintuiglijk of intuïtie), beslissings-voorkeur (hart of hoofd) en levens-voorkeur (georganiseerd of spontaan).

Wanneer we persoonlijk of als organisatie onder druk komen te staan reageren we primair vanuit onze voorkeuren. Hoe mooi is het, als je dit van tevoren al weet, of daar bewust van bent? En goed voor ons allemaal dat deze voorkeuren niet in beton gegoten zijn, maar gevormd kunnen worden.

We hebben altijd de mogelijkheid om dit terrein te ontdekken, er bewust van te worden en vaardigheden aan te leren. Onder druk wordt alles sneller zichtbaar wat er van binnen zit of leeft. Doel van deze blog is het bewust worden daarvan. Dat is al winst op zich! Voel je de challenge? Dan heb ik vier kleine stappen voor je om verder te kunnen.

Zie de mooie en minder mooie eigenschappen die je eerder nog niet kon zien.

1: Wakker worden

Blijkbaar hebben we dus vaak een beetje hulp van buiten nodig om te kunnen ontdekken wat er binnenin leeft. Momenten die je dwingen om na te denken over je drijfveren, reacties en communicatie. Spannend? Jazeker, maar schaam je niet, iedereen heeft leerpunten. En dat is okay. Weet je je leerpunten niet? Vraag je collega, vriend of kind er maar eens naar. Wat ervaren zij? Vaak zien zij het heel goed. Je kunt ze vragen welke sterke en zwakke punten ze bij je zien de afgelopen maand. Of wat opvalt aan je houding deze periode. Misschien welke eigenschap ze vinden dat je meer zou kunnen benutten. Laat je uitdagen deze periode. Kijk, leer, pas aan. Welk doel dient mijn reactie? Welke vrucht draagt het? En wat is mijn drijfveer? Wat zit er onder de oppervlakte? Zie de mooie en minder mooie eigenschappen die je eerder nog niet kon zien. Omarm je bevindingen en word wakker.

Omdat het leuk is om jezelf beter te leren kennen.

2: Eerste stapje 

De keuze om te leren is iets moois. Doe online de Jung persoonlijkheidstest, omdat het leuk is om jezelf beter te leren kennen. Kijk eens wat je ervan vindt. Wat is urgent voor jou of voor je omgeving? Wat is er nodig voor je droom. Door bij elke stap een punt aan te pakken ontstaat er groei en worden je onbewuste eigenschappen meer en meer bewust. Nu je ogen zijn geopend op een bepaald gebied, professioneel of privé, wil je misschien het liefst ook veel in een keer veranderen. In plaats van alles tegelijk aan te pakken, ben ik een groot voorstander van het focussen. Stap voor stap. 

Kennis wordt ervaring als je het in de praktijk brengt.

3: Van kennis naar vaardigheid

En dan de praktijk. Je kunt ervoor kiezen om je angsten en zwaktes meester te worden. Je kunt ervoor kiezen om nieuwe vaardigheden eigen te maken. Dat gebeurt door het te doen. Ook als het dus gaat om je persoonlijke onbewuste. Kennis wordt ervaring als je het in de praktijk brengt. We kunnen leren ons vertrouwen te vergroten, goed te doen, beheerst te reageren, geduld te hebben en zacht-moedig te zijn.

Je kan leren om dichtbij je hart te komen of te blijven en je hoofd rustig te houden, al gaat alles anders dan je had verwacht. Ook al doet het pijn. Dit zijn de momenten om bewust je karakter te vormen en te tonen. Karakter die van meerwaarde is voor jezelf en je omgeving. Misschien in het begin nog wat onwennig, maar op den duur is het een vaardigheid; en dan ook onderdeel van je bewuste persoonlijkheid (volgens Jung).

Om een hart te raken, moet je je eigen hart laten zien.

4: Hartsgesteldheid 

‘Om een hart te raken, moet je je eigen hart laten zien.’ Het is een quote van mijn compagnon Bert Wisniewski wat de essentie raakt en welke crisis-overstijgend is. In goede tijden, als alles voor de wind gaat, is het makkelijk om vriendelijk te zijn of positief. Het is altijd leuk om een vriend te zijn op feestjes. Of trouw te zijn wanneer iedereen doet wat afgesproken is. Maar is er een hartsconnectie in tijden van tegenslag waar je op kan leunen? Hoe mooi is het om steeds betere een steun te kunnen zijn voor je omgeving, stap voor stap. Vanuit het hart, steeds bewuster.

Challenge

En? Durf jij het aan? Via deze spiegel jezelf nog beter te leren kennen? Of het nu stormt of mooi weer is, het is waardevol hier concreet mee aan de slag te gaan. De uitkomst zal je verbazen!

Neem gerust contact met me op om te ontdekken wat ik voor jouw organisatie of merk kan betekenen!