Geef kleur aan je leven
Waarom juist dankbaarheid gelukkig maakt? Tel je zegeningen! Zo mooi gezongen in het nummer ‘Sterren tellen’ van Diggy Dex door Stef Bos in het tv-programma Beste Zangers. Het is een gevleugelde uitspraak en een aansporing die we allemaal wat vaker mogen horen. Want wat blijkt? We worden daar gelukkiger van! Echt? Zeker, dat is geen sprookje, en naast inspirerend advies ook wetenschappelijk onderzocht. Het geeft kleur aan ons leven!
Dankbaar zijn is één van de strategieën die ons gelukkig kan maken, stelt psychologe Sonja Lyubomirsky. Kunnen we dat nog? Onze zegeningen tellen en dankbaar zijn? En als we ontdekken dat een dankbare houding ervoor zorgt dat we optimistischer en positiever in het leven kunnen staan? Is dankbaarheid een keuze? En zo ja, wat zou jij kiezen?
"Wat als we ontdekken dat een dankbare houding ervoor zorgt dat we optimistischer en positiever in het leven kunnen staan?"
Door de aanhoudende coronacrisis kan er veel niet. Reizen wordt nadrukkelijk niet geadviseerd, vakanties zullen er ook dit jaar anders uitzien. We kunnen niet naar evenementen. En terrassen, bioscopen, concertzalen en theaters zijn nog steeds dicht. We worden beperkt in onze vrijheid, we kunnen niet met een heel gezin bij een ander gezin op bezoek en we moeten voordat de avondklok om 21 uur ingaat weer thuis zijn. Het is in deze situatie voor ons allemaal makkelijk om te kijken naar wat niet kan of naar wat we niet hebben. Vaak raken we er moedeloos van. Het beheerst onze gesprekken en we worden er onrustig van.
Volgens woordenboek Van Dale betekent ‘dankbaar’ het volgende: bijvoeglijk naamwoord, bijwoord; vergrotende trap: dankbaarder, overtreffende trap: dankbaarst). 1 Dank voelend. 2 Voldoening gevend: een dankbare taak. Synoniemen van dankbaar zijn bijvoorbeeld ‘lonend’, ‘vruchtbaar’ en ‘voldoening gevend’.
In deze nieuwe blog wil ik je aanmoedigen om te kijken naar wat we juist wél kunnen doen, wat we wel hebben en ook wie we in ons leven hebben. Als je dankbaar bent voor die dingen, dan word je een gelukkiger en tevredener mens. Zelfs op momenten dat veel moeilijk, zwaar of niet mogelijk lijkt.
Perspectief en benadering
Er kan dus van alles niet door de huidige situatie waar we met z’n allen in zitten. Hangt ons geluksgevoel en gelukzaligheid af van invloeden van buiten? Of hangt het samen met iets waar we zelf voor kunnen kiezen? Natuurlijk is ons perspectief in deze ook erg belangrijk. Je zou kunnen zeggen: mijn kinderen moeten de hele dag thuis zijn. Of: ik heb meer tijd met mijn kinderen, kunnen we er iets moois van maken? Je kunt het zo bekijken: Na 21 uur ‘s avonds kan ik nergens naar toe. Of: Ik heb een periode vrij gekregen na 21 uur, wat ga ik met de tijd doen? Je kiest zelf voor de benadering, het kader en het perspectief.
Dankbaarheid staat ook wel bekend als het paradepaardje van de positieve psychologie. De Amerikaanse psycholoog Martin Seligman is de grondlegger van deze stroming. In 1998 hield hij een speech waarin hij opriep meer onderzoek te doen naar wat mensen juist gelukkig maakt in plaats van te kijken naar psychische stoornissen en problemen.
Dankzij hem zijn er duizenden onderzoeken gedaan naar eigenschappen als doorzettingsvermogen, zelfvertrouwen, wijsheid en tevredenheid. Vooral het gevoel van dankbaar zijn, springt eruit omdat ze zulke grote en duidelijk positieve effecten heeft op onze gezondheid, onze relaties en ons geluksgevoel. Hoe geweldig is dat!
Klagen
Wij als Nederlanders klagen van nature vaak. Het zit denk ik ook wel een beetje in de Nederlandse aard om te zeuren. Als de zon schijnt, is het weer te warm. Als het vriest, missen we de zon. Echter volgens Psychologie Magazine zit een deel van dankbaarheid in onze houding en gewenning. De één is van nature meer geneigd, of heeft geleerd, om zijn zegeningen te tellen dan de ander. Ruimte geven aan de zaken waar we blij van worden of aan zaken waar we over klagen of ons zorgen over maken. Bij de één is optimisme vanzelfsprekend, bij de ander is er moed voor nodig.
"Onderzoek wijst uit dat met de keuze dankbaar te zijn, je tevredener in het leven staat én daarmee een optimistische verwachting van de toekomst hebt."
Ik denk dat dankbaarheid een keuze kan zijn ondanks de soms moeilijke en uitdagende situaties die we meemaken. En laten we eerlijk zijn, die hebben we allemaal. Ieder krijgt zijn deel, zeker in deze tijd. Toch is het zo dat onderzoek uitwijst dat mensen die (kiezen) dankbaar (te) zijn, tevredener in het leven staan én optimistische verwachtingen van de toekomst hebben. Wat bijzonder is, is dat ze minder gevoelens van depressie en angst hebben. Over het algemeen vinden we dit ook fijne mensen om in je buurt te hebben en om mee om te gaan. Zeker in moeilijke tijden. Ze zijn empathischer, behulpzaam, zachtmoedig, niet snel jaloers en gewoon heel aardig.
Grauwe & heldere kleuren om ons heen
In klagen zit een stuk ontevredenheid. Ik vroeg meer dan vijftig mensen om een kleur te geven aan hun eigen geklaag en dat van anderen. Wat opviel is dat vaak de wat grauwe donkere tinten terugkwamen; zoals donkerblauw, bruin, grijs donkerrood en veel zwart.
Bij dankbare mensen zien we mooie heldere tinten, natuurtinten; lichtgroen, lichtblauw, geel, oranje. De kleuren zijn veel helderder en kleurrijker. Veel levendiger. Mijn gedachte is dat we dit effect ook voelen, ervaren en het effect op onze eigen ‘kleur’. Als we zelf klagen of met klagende mensen omgaan, dan heeft dat effect op je kleur, op je levendigheid. Het beïnvloedt je.
En visa versa; dankbaarheid geeft kleur, helderheid en meer levendigheid. Je wordt in feite gekleurd door de personen en "kleuren" waar je het meest omgaat. En hoe is dat kleurenpallet bij ons? Zijn dat donkere of heldere kleuren? En welke kleur geven we zelf af?
Het is natuurlijk niet erg om mensen te helpen, ook als ze klagen. Echter het is goed ons te realiseren dat met alleen maar klagen en met klagende mensen omgaan, onze eigen kleur ook kan vertroebelen. Belangrijk om te zorgen dat we ons omringen met mensen die het beste in jou naar boven halen en bij wie jij het beste naar boven kan halen voor nu en de toekomst. We hebben elkaar nodig. Op je werk, vrienden, sportclub, kerk of vereniging, ook als dat op afstand is.
En er is goed nieuws; een dankbare houding is aan te leren. Bewust over dankbaarheid nadenken en oefeningen doen, helpt je om een dankbare houding aan te (blijven) nemen. Je kan bijvoorbeeld je zegeningen gaan tellen. Kies ervoor om regelmatig (iedere avond of elke week) in een paar zinnen of steekwoorden op te schrijven waar je dankbaar voor bent. Dat kan echt van alles zijn: van lekker eten, de zon die schijnt, je partner die er voor je is, je kinderen, een verrassing, telefoontje, je werk of extra punten tijdens je ommetje, en dat lekker bakje koffie. Zo mooi om bewust van te zijn. En ter motivatie; we worden daar gelukkig van!
Drie dankbare denkrichtingen
1) Hoe dankbaarder je bent, hoe beter je slaapt
Ga jij als dankbaar mens door het leven, dan slaap je een stuk beter dan iemand die niet zo dankbaar leeft. Dankbare mensen slapen namelijk beter. Ze vallen vrij snel in slaap, slapen langer en de slaapkwaliteit is beter. Dat komt omdat dankbare mensen voor het slapen niet liggen te piekeren; ze hebben eerder optimistische gedachten en gevoelens over de mooie dingen die ze beleefd of omarmd hebben. Je zou zelfs kunnen proberen om een dankbaarheidsoefening voor het slapen gaan toe te passen: waar ben je dankbaar voor? Denk daar aan voordat je gaat slapen.
2) Een dankbare houding is goed voor je contacten
Ik zei het hierboven al: dankbare mensen zijn fijne mensen om in je buurt te hebben. Dankbaarheid maakt je hulpvaardiger, vrijgeviger, vriendelijker én aantrekkelijker. Daarnaast stimuleert het empathie, respect en vergevingsgezindheid. Een dankbare houding herinnert je aan de waarde van je relaties. Je realiseert je hoe belangrijk de mensen om je heen zijn.
3) Dankbaarheid maakt je minder materialistisch
Mensen die dankbaar zijn, zijn minder vaak gefocust op materialisme. Minder gefocust op dat wat je niet hebt. Ze zijn gelukkig met het leven dat ze leven en hebben daarom minder behoefte aan nieuwe bezittingen. Het fijne gevoel van een nieuwe auto of nieuwe telefoon wordt na verloop van tijd altijd minder. Als je je geluk toch een boost wil geven, dan kan je beter investeren in nieuwe ervaringen. Nu we er minder op uit kunnen, is het nog leuker om creatief te zijn en samen herinneringen te maken. Die ervaringen, of herinneringen maken, ook iedere keer wanneer je er op terug kijkt, dankbaar & gelukkig.
"Een klagende negatieve houding brengt zelden een optimistische uitkomst in je leven."
Geef extra kleur aan je leven
Met een dankbare houding sta je dus veel optimistischer en positiever in het leven. De Amerikaanse schrijver Craig Groeschel heeft net een nieuw boek uitgebracht die de spijker zijn kop slaat; "Winning the battle in your mind". Laatst luisterde ik een talk van hem waarin hij zegt dat een klagende negatieve houding zelden een optimistische uitkomst in je leven kan brengen.
Een dankbare en optimistische houding geeft kleur aan jouw leven en kleurt de levens van de mensen om je heen. Mensen worden hierdoor geïnspireerd en aangemoedigd. En we worden er ook nog eens gelukkiger van. De moeite waard, lijkt mij om daar samen nog beter in te worden, toch?