Hoe twee woorden je verhaal ontkrachten en welke woorden sterker zijn
Je kent het vast wel. Je hebt een briljant idee, een inzicht dat misschien niet makkelijk is en toch een mooie uitkomst kan hebben. Je hebt een tip waarmee je de ander echt verder kan helpen. Of je spreekt iemand aan op de afspraak die je volgens jou samen gemaakt had. We horen de reactie vaak; het begin van het antwoord op deze ideeën, oplossingen of doelen die met twee woorden beginnen: ja, maar...
Het is voor sommige mensen verheven tot kunstvorm en vaak een automatische manier van praten geworden waarbij broertje ‘ja en nee’ en zusje ‘eigenlijk’ ook voorbij komen. Ja maar, waarom zeggen we die twee woorden? Wat zeggen ze? En zijn ze te vervangen door andere woorden?
‘Ja, maar’ zie ik steeds meer als een ‘nee’ incognito. Een soort van beleefdheid met een indirecte nee. '
‘Ja, maar’ zie ik steeds meer als een ‘nee’ incognito. Een soort van beleefdheid met een indirecte 'nee'. Twijfel of ongeloof als antwoord. Soms worden ze ook gebruikt als naar woorden gezocht wordt en het antwoord nog niet helemaal duidelijk is. Ik merk dat gesprekspartners soms zoekend zijn, om de hete brij heen draaien, terwijl een ‘nee’ vaak veel krachtiger is om te antwoorden.
Wanneer iemand iets zegt, is het belangrijker voor mij geworden wat er na de komma komt. De spanning van de stilte. Een ‘maar’ na de komma ontkracht naar mijn beleving vaak het voorgaande. Wat is het vervolg na de ‘maar’ of het ‘eigenlijk’? Is het een opmaat naar een excuus om te ontkrachten wat je eerder zei?
Mogelijk vinden we het spannend om ‘nee’ te benoemen. Klinkt dat gelijk zo stellig? Bang dat we afgewezen worden? Niet zeker van het antwoord? Minder leuk gevonden worden?
Dus dan liever een ‘ja, maar’?
Woorden die dromen stagneren en groei verstikken
Ik ken die reacties trouwens ook hoor (en de gedachten ook). Toen ik begon met mijn bedrijf waren er zat mensen die heel oprecht een ‘ja, maar’ naar mij uitspraken. Die twee woorden hebben gigantisch veel invloed, ze kunnen dromen verstikken en groei stagneren. Familie, vrienden en/of collega’s die je allerlei ‘ja, maar’ redenen geven waarom jouw oplossing, idee of droom niet zou gaan werken. Je doet nog een poging om ze te overtuigen en je merkt dat het geen zin heeft. De ‘ja, maars…’ blijven komen. Je voelt je misschien ontmoedigd en denkt: laat maar, dit heeft toch geen zin.
Een ‘ja, maar’ is vaker een dief die ideeën, oplossingen en dromen afpakt of om zeep helpt. Vaak zit er een diepere reden onder waarom mensen ‘ja, maar’ zeggen. Soms angst, teleurstelling of een negatieve ervaring. Wat is de reden van het benoemen van de ‘maar’? En wat is de reden dat je het advies geeft of ontvangt?
Het lijkt onbegonnen werk om je ‘ja, maar’ te veranderen of de ‘ja, maar’ van een ander aan te pakken. Maar het is zeker mogelijk! Meestal gaat het om een voorkeursstijl van communiceren. Karaktereigenschappen hebben ook invloed op de woordkeus trouwens. Zo heb jij invloed op de manier van iemands reageren tijdens een gesprek. Motiverende gespreksvoering kan je daarbij helpen. Je gesprekspartner meer naar de ‘ja, en’ stand krijgen.
Een ‘ja, maar‘ wordt vaak gebruikt om op een indirecte manier ‘nee’ te zeggen. Zinnen met ‘ja, maar’ hebben vaak daarmee een ontkennend en ontmoedigend effect. Wanneer iemand telkens ‘ja, maar’ zegt, doet dat ook wat met ons gevoel. We ervaren dat de ander niet echt openstaat voor onze inbreng. Vaak resulteert dit in het proberen te overtuigen van de ander vanuit jouw perspectief en hoppa, voordat je het door hebt, ga je zelf ook in de ‘ja, maar’ stand. Op dat moment luisteren we vaak niet meer naar elkaar.
Drie transfer sleutels
Ik wil je een aantal praktische tips meegeven om iemand uit die ‘ja, maar-modus’ te halen en in de ‘ja en-modus’ te komen.
Sleutel 1: Luisteren en vragen.
Luister eens goed naar wat de ander zegt. Reageer niet direct inhoudelijk, maar laat het tot je doordringen en vat het vervolgens eens samen. Door het samenvatten, dwing je jezelf om aandachtig naar de ander te luisteren. En vraag gerust eens of ze nou ja of nee bedoelen?
Sleutel 2: ‘ja, en’ of ‘nee, want’?
Laten we inhoudelijk reageren op de inbreng van de ander en beginnen met ‘ja, en’ of ‘nee, want’. Hierdoor kunnen we bedenken wat er is en wat we ermee zouden kunnen. Dit activeert het creatieve gedeelte in ons brein en bevordert het denken in oplossingen. Wanneer we vanuit ‘ja, maar’ reageren, bedenken we vaak wat er mogelijk kan gebeuren wat er momenteel niet is. Dit resulteert vaker in doemdenken, een negatieve lading en ontmoedigt het optimistich denken.
Bijvoorbeeld:
‘Ja, en.. dan moeten we nog wel even goed naar deze twee uitdagingen kijken, hoe we iedereen iedereen bij elkaar krijgen, omdat een aantal collega’s ook de kinderen moeten wegbrengen en wat later begint.’
‘Ja, en.. dan kunnen we in ieder geval samen ervaren wat dit oplevert. Wie kan dat verder oppakken?’
Het is het proberen waard, laten we onze ‘ja, maar’ eens vervangen door ‘ja, en’ en ontdek wat er daardoor positief verandert in de gesprekken die we hebben!
Sleutel 3: Relax!
We kunnen ervoor kiezen om in onze gesprekken wat meer achterover te leunen. Wat vindt de persoon die voor jou zit belangrijk om te bespreken? Ken je zijn of haar agenda? Laat je eigen agenda dan wat meer los. Check bij jezelf of je iemand aan het overtuigen bent of graag wil overtuigen. En nog belangrijker, waarom? Wat zijn je eigen motieven?
Kies ervoor om open vragen te stellen, waardoor je gesprekspartner, klant of collega uit zichzelf meer gaat vertellen en uitleggen. Leid het gesprek zo dat je gesprekspartner zelf ook een verandering doormaakt in zijn of haar argumentatie en denken.
'Er zit kracht in het zeggen waar het op staat, het schept duidelijkheid en motiveert. Van motiveren kunnen we veel leren'.
Ja, en nu dan?
Misschien voelt het in het begin gek om ‘ja, en’ of ‘nee, omdat’ tegen de ander te zeggen, maar uiteindelijk levert zo’n 'ja, maar' gesprekspartner je minder op dan wat je ervoor terug krijgt. Er zit kracht in het zeggen waar het op staat, het schept duidelijkheid en motiveert. Van motiveren kunnen we veel leren. Door mijn eigen 'ja, maar' instelling te veranderen naar 'ja, en' & anderen ook te helpen dit te doen, heb ik op verschillende vlakken veel geleerd en inzichten opgedaan. Zorg ook dat je daardoor een optimistische mindset creëert en behoudt.
Verander je eigen ‘ja, maar ‘ in ‘ja, en’ en ontdek de positieve verandering in de gesprekken!
Neem gerust contact met me op om te ontdekken wat ik voor jouw organisatie of merk kan betekenen!