Wat blijkt? Onbewust willen we allemaal van betekenis zijn, van toegevoegde waarde zijn, onderdeel van een groter geheel zijn. En niet voor niets, want iets goeds doen voor een ander, voor de ander klaarstaan, de ander helpen, heeft een groot effect. Volgens verschillende onderzoeken zorgt die houding ook voor een groot aandeel in ons geluksgevoel. Wanneer wij niet alleen onszelf zien of onszelf het belangrijkste vinden, maar juist meer begaan zijn met de ander of een noodzaak die we zien, dan draagt dit bij aan de verrijking van ons leven. Die dienende houding verrijkt het leven van de ander. En daarbij ook die van jezelf.
Kennen we het woord ‘dienen’ nog? De betekenis volgens het woordenboek is als volgt: ‘de ander dienen, beleefd, behulpzaam, bestemd zijn voor, meewerken. De ander naar de zin maken, nut zijn voor, behulpzaam’. Wat een mooie betekenis. Als je dient acht je de ander hoger dan jezelf, je wilt iemand tegemoet komen, je wilt iemand helpen. Niet om er zelf beter van te worden, maar om de ander tot bloei te laten komen.
Het dienen en van toegevoegde waarde zijn voor de ander. Wauw. Hoogleraar psychologie op de Radboud Universiteit A. Dijksterhuis probeert met inzichten uit de wetenschappelijke psychologie de wereld te verbeteren door gedrag te veranderen en door menselijk geluk te bevorderen. Hij zegt: ‘De effectiefste manier om gelukkig te worden, is door te proberen anderen gelukkig te maken’. Hij schreef er het boek ‘Op naar geluk’ over.
‘De effectiefste manier om gelukkig te worden, is door te proberen anderen gelukkig te maken’
Wetenschappers kennen de kracht van een dienende houding. Maar ook in de psychologie, in managementboeken en zelfs in het eeuwenoude boek, de Bijbel, wordt dienen als belangrijk ingrediënt getipt. Voor het geluksgevoel zijn volgens Dijksterhuis een aantal ingrediënten essentieel, bijvoorbeeld positieve feedback. Dijksterhuis zegt: ‘Als je voelt dat andere mensen dankbaar zijn, ga je jezelf ook beter voelen.’ En: ‘Waardering maakt het geluks effect een stuk sterker.’
Wat maakt jou uniek in die situatie?
Ik geloof dat de toegevoegde waarde niet alleen maar zit in het afkrijgen van je werk, je deadlines halen of problemen oplossen. Ik geloof dat het ook in jou zit, in wie jij bent en hoe je bent. Je onderscheidt je door je unieke zelf te zijn. Dat maakt dat jij bepaalde dingen (anders) ziet, dat jou dat opvalt of dat jij er tegenaan loopt. Weten wij wat ons uniek maakt? En hoe kunnen we dat inzetten in onze omgeving, ons bedrijf, onze werkplek of vereniging?
Heb jij oog voor wat er nodig is of gedaan moet worden? Zie jij de behoefte, de urgentie? Werk of hulp dat niemand anders (nog) doet, maar steeds meer en meer wordt. Zie jij de behoefte, het onrecht of de hulp die de ander nodig heeft? Wanneer we dat werk signaleren en de oplossingen zien kunnen we heel praktisch van toegevoegde waarde zijn. Je bent echt van grote waarde in je omgeving en de wereld om je heen, wanneer je ziet waar het werk ligt en waarin je de ander kunt dienen.
Er is altijd wat te doen!
Ik las laatst een inspirerend verhaal over een man die geen betaalde baan meer had. Zijn aanpak was anders dan anderen want hij schreef drie bedrijven aan en vroeg hen of hij een maand lang gratis voor hen kon komen werken & wat hij dan zou gaan doen. Hij zag het werk liggen bij die bedrijven en raakte daarmee de behoefte van het bedrijf . Dat heeft hij bij drie bedrijven (en potentiële werkgevers) gedaan. Toen de maand voorbij was, wilden ze hem alle drie heel graag houden. Deze man zag het werk liggen, dacht in oplossingen, in van toegevoegde waarde zijn. En bovendien was hij bereid te investeren van zijn tijd in die van de ander.
‘Als we de ander actief dienen, krijgen we sowieso uitbetaald in geluk’
Dat is ook wat ik mijn dochters en de mensen in mijn omgeving probeer bij te brengen. Om van toegevoegde waarde te zijn in verschillende situaties. Pro actief. Als ik hen iets vraag, dan vragen ze soms gelijk: Wat krijg ik ervoor betaald? Maar hoe mooi is het wanneer we de ander dienen en gelukkig maken, zonder dat we daarvoor in geld uitbetaald krijgen. Als we de ander actief dienen, krijgen we sowieso uitbetaald in geluk. Hoe gaaf als we daar allemaal voor gaan kiezen. Dan wordt aan iedereen gedacht en komt niemand te kort. Hoe mooi is het wanneer die verwachting onze motivatie is. Laat onze motivatie zijn dat we de een helpen, dienen, ondersteunen en helpen in dat wat we zien of dat wat nodig is.
‘Elke leider moet dienen’ - Patrick Lencioni
In onze cultuur en in onze beleving is een leider vaak iemand die we gevoelsmatig op een voetstuk zetten. Deze leider weet alles en doet alles. Volgens bedrijfsadviseur Patrick Lencioni is dienend leiderschap de enige vorm van leiderschap. ‘Elke leider moet dienen’, stelt hij. De ander centraal.
Bij dienend leiderschap zijn de mensen in de teams er niet om de leider te dienen. De leider is er om de mensen te dienen en ze te helpen een bepaalde kant op te gaan. Als dienende leider doe je dat wat gedaan moet worden juist vóór. En je bent niet vies van het maken van keuzes die het grotere geheel dienen in plaats van keuzes die je eigen belang dienen.
Een dienende leider begrijpt dat er momenten zijn dat jij de aangewezen persoon bent om knopen door te hakken. Dat doet een dienende leider zonder bang te zijn dat mensen je niet meer leuk vinden of niet meer met je om willen gaan. Het gaat om verantwoordelijkheid nemen.
Patrick Lencioni: ‘Te veel leiders omringen zich met ervaren bestuurders die ze als volwassenen kunnen behandelen. Daarmee hebben ze een excuus om zich vervolgens terug te trekken, want ze vertrouwen hun mensen per slot van rekening en ze willen geen micromanager zijn. Maar in werkelijkheid moet iederéén begeleid worden, of ze nu aan de lopende band staan of vicepresident zijn van een mondiaal miljardenbedrijf. Als manager is het je taak om mensen te dienen en te helpen en uitleggen dat wat ze moeten doen, hen uit te leggen in hoeverre ze daarin slagen, en ze vervolgens te coachen als ze tekortschieten.’
‘Dienende leiders zijn verbinders en motivators. Ze halen het beste in hun teams naar boven, durven anderen vrij te zetten in talent en kunde’
Dienend leiderschap gaat gepaard met een aantal vaardigheden. Zoals inspireren, coachen, faciliteren, trouw zijn en blijven, anderen snel kunnen helpen, weten wat de ander nodig heeft en daarop anticiperen. Dienende leiders zijn verbinders en motivators. Ze halen het beste in hun teams naar boven, durven anderen vrij te zetten in talent en kunde. Dat doen ze zonder zich bedreigd te voelen door anderen.
Van dienen naar geluk, stap 1 en 2
In de illustratie zie je de uitwerking vanuit het fundament: een dienende houding. Van helpen en geven naar leren, luisteren, motiveren en het vieren van successen. Professor Dijksterhuis zegt dus dat de effectiefste manier om gelukkig te worden, is door te proberen anderen gelukkig te maken. Stap één is de diendende houding en stap twee van toegevoegde waarde willen zijn. Hoe kan jij de komende dagen iets te betekenen voor een ander? Wat kan jij belangeloos voor de ander doen? Het fundament van geluk is dienen en van toegevoegde waarde willen zijn.
De ander belangrijker dan mezelf, daar wil ik echt veel beter in worden!