Ik kan het. Of… Ik kan het niet. Het verschil in de zin is slechts een woordje, en toch heeft het een enorme impact. Welke komen er het meest in onze gedachten op? Wat hebben we het vaakst gehoord? Wat is onze reflex? Als ik zeg dat het me niet lukt, zal het me dan lukken?
Wanneer je zegt dat je het niet kan, lukt het je vaak ook niet. Het is een uitspraak die ik vooral vroeger vaak hoorde, maar in gedachten is het nog steeds relevant. Hoe sta jij daarin? Zie jij problemen als blokkade of juist als een nieuwe mogelijkheid, als een kans? Zie je meer beren op de weg of bedenk je een manier om op ze te schieten?
Zie je beren op de weg of schiet je ze af?
Iedereen krijgt zijn deel, als mens, familielid, ondernemer, professional en werknemer. Wekelijks, soms zelfs dagelijks, dienen problemen zich aan. Grote, kleine, verlammende of energie slurpende problemen. Ik heb gemerkt dat het best ontmoedigend kan werken. Wil je nét doorpakken, dient zich een volgend probleem aan. Nét als het meezit, staat er wéér een probleem voor de deur. Het geeft snel een negatieve stimulans. In het algemeen zijn we als Nederlanders geneigd om die negativiteit aandacht te geven. Daar veel over te praten. Om dat de focus te geven: het probleem. Waardoor het andere, vaak het veel waardevollere deel, verdwijnt.
Problemen blijken vaak een vermomde mogelijkheid te zijn. Een opening tot iets nieuws, iets beters. Dat is wat ik steeds meer ontdek; een uitdaging gebruiken om te innoveren en te creëren. Veel vaker dan we denken, zijn problemen in de praktijk meer een zegen dan een vloek. Wanneer problemen (of uitdagingen) zich aandienen dan krijg je een unieke mogelijkheid, kans of inzicht om daar wat mee (of tegen) te doen. Je ontvangt hier vaak een uniek inzicht door.
Ons foutieve 5G netwerk als het spannend wordt
Cognitieve bias of cognitieve fout is in de psychologie een irrationele, foutieve gedachtegang (soort van gedachten bypass). Het is een afwijking ofwel vertekening in de beoordeling, waarbij conclusies over andere mensen of situaties op een onlogische manier worden getrokken. Zo kan een cognitieve bias soms leiden tot een vertekend beeld, bevooroordeling, verkeerde (zin)interpretatie, of wat men soms zelfs ook irrationeel noemt. Gedachte die de volgende schakel beïnvloed: gevoel, en de volgende schakel: gedrag, en het gevolg en de gebeurtenis (zie illustratie hierboven: Cirkel van 5G (gedachten effect)).
Cognitieve biases zijn vaak aangeleerd of aangewend. Door ervaring of het vaak te horen gecombineerd met onze menselijke verwerkingsprocessen (heuristieken) die geoptimaliseerd zijn om snelle beslissingen te nemen. Vooral in het geval van beperkte tijd om ergens over na te denken of als de situaties spannend is, kunnen deze cognitieve biases zich laten gelden.
“De route door je uitdagingen heen is waardevoller dan de route om je angsten heen.”
Bang om te falen
Ik ken de spanning, de ‘wat als’ gedachten. Ongevraagd advies en ontmoediging in mijn denken. Problemen, uitdagingen of onvermogen. Twijfel over mezelf. Verwachtingen die heel groot zijn. Beloften die ik niet na kan komen. Een onverwachte crisis, waardoor de omzet plots dropt, team members die niet ingezet kunnen worden. Mensen die afspraken niet nakomen, je beduvelen of iets van je vinden over wat je juist wel of juist niet had moeten doen. Vaak heel begrijpelijk dat we ons in deze situaties willen terugtrekken, de dekens over ons heen willen trekken of hard weg willen rennen. Onder de oppervlakte gebeurt bij ons allemaal veel meer wat vaak niet zichtbaar is (ook bij mij). Herinneringen, ervaringen, spanningen, onzekerheden, gewoontes enz. De invloed van het mentale op het fysieke. Het is blijkbaar het onzichtbare wat het zichtbare vormt (zie onderstaande illustratie).
Echter, juist in die moeilijke en situaties ligt het goud. Goud voor jou, je toekomst of de situatie. De route door de uitdagingen heen is waardevoller dan de route om je angsten heen. De beren op onze weg of onze denkpatronen zorgen ervoor dat we dat goud vaak vaak niet zien. We hoeven niet bang te zijn voor het falen an sich en in die situaties juist leren focussen op het ontdekken van het goud.
“Ontdekken waar ik denk dat we moeten zijn, in plaats van het angstvallig te houden zoals het was.”
Een aanmoediging die ik zelf nodig had en graag doorgeef: Ontdek waar je moet zijn in plaats van vast te houden waar je was. Loop er niet van weg. Ja, het kost wat. Ja, het is niet altijd makkelijk of pijnloos. Verder kijken dan het probleem, nadenken over de oplossing en wat er juist in die situatie nodig is maakt het goud, de toegevoegde waarde zichtbaar. Grote (toegevoegde) waarde voor iedereen. Voor je omgeving en zeker voor jezelf!
De moed om in problemen een zegen te zien
Zig Ziglar (bekende Amerikaanse schrijver, business goeroe en motiverende spreker en maakte zelf verschillende grote tragedies mee en had een bijzonder vermogen om hier een optimistisch licht op te werpen) zei het zo: “Wanneer je je blijft focussen op problemen ga je meer problemen vinden. Wanneer je je focust op de mogelijkheden ontdek je nieuwe kansen”
Denken in termen van kansen en niet van problemen. Dat is omdenken. Ik geloof dat we veel vruchtbaarder kunnen zijn wanneer we kiezen om de mogelijkheden te zoeken. Wees moedig. Verzamel verschillende mensen om je heen, zeker ook mensen die heel anders naar jouw probleem (kunnen) kijken en andere ervaringen hebben. Het zal helpen om te groeien, te leren, te innoveren.
Het afgelopen jaar is er veel gebeurd en heb ook ik veel transities en veranderingen meegemaakt. Ik heb aan mezelf getwijfeld, de situaties, aan mijn rol of de verwachtingen van anderen. De impact van twijfel en mijn eigen gedachten. Iedere keer probeer ik de keuze te blijven maken en te kijken naar wat wel kan om dat wat nodig is zo goed mogelijk te doen. Daarmee te ontdekken wat goed is om te doen om verder te komen, in plaats van het angstvallig te houden zoals het was. Het resultaat van de ontdekking van de mogelijkheden en de kansen tijdens de problemen staat of valt met de moed bij het nemen van stappen.
Ga er doorheen gaan. Mogelijkheden zoeken. Heb de moed om in problemen een zegen te zien. Ervaar dat het goud achter je gedachten, gevoelens en angst (voor falen) groter is, en jouw kansen daardoor uniek. Om te willen leren, proberen, nieuwe ervaringen te krijgen en daarmee gedachten te vormen. Voor jezelf en de ander. Ga ervoor, dit is een kans!